Zdravlje iz vode: Odakle potiče SPA i kako je nastao izraz?
SPA je mnogim ljudima asocijacija na odmor, opuštanje i beg od stresa i svakodnevnih obaveza. Taj vid blagotvornog tretmana, kao i moderni izraz, danas svima dobro poznat, potiče iz belgijskog sela Spa, u kom je otkriven prirodni izvor davne 1326. godine posle čega je nastalo lečilište, a onda i reč banja.
Sama reč SPA je skraćenica latinskog izraza „Sanus per aquam“, što znači ,,zdravlje iz vode“. Nekada se pod ovim terminom podrazumevalo isključivo kupanje u lekovitim banjskim vodama.
Stari Grci su prvi predložili da se banje i kupanje mogu koristiti u terapeutske svrhe, a ne samo za higijenu i čistoću. Međutim, Rimljani su otišli korak dalje od Grka i njihovo razmišljanje sproveli u delo izgradivši terme na prirodnim i toplim izvorima.
Bazen, SPA (Portonovi)
Jedan belgijski majstor gvožđa otkrio je 1326. godine prirodni izvor u belgijskom mestu Spa i ubrzo se pojavilo lečilište, odakle potiče i reč banja.
Selo je postalo poznato po toplim mineralnim izvorima, koji su postali popularna destinacija u 16. veku. Rimski vojnici bi se tu zaustavljali da odmore i da zacele rane zadobijene u borbi. Čak je i rimski naučnik i pisac Plinije Stariji primetio malo selo.
Rimljani
Uspon odmarališta
Izvori u selu SPA su u 18. veku dostigli vrhunac popularnosti, koja je bila u korelaciji sa otvaranjem drugih banja širom sveta.
Kako su topli izvori i mineralna kupališta već vekovima bili popularni u Evropi, kolonisti koji su stizali u Severnu Ameriku brzo su počeli da ih traže za medicinsku i terapeutsku upotrebu.
Kada su kolonijalni lekari počeli da podstiču njihovu upotrebu za lečenje raznih bolesti, pojavilo se veliko interesovanje za vrelim izvorima. Ubrzo su morali da se grade kafane i hoteli u blizini popularnih izvora da bi se prihvatio priliv gostiju.
SPA, velnes, masaža (Pixabay)
Spa industrija je nastavila da raste ogromnom brzinom nakon američke revolucije.
U 19. veku, primorske banje su postale popularne, što se poklopilo sa uvođenjem novog koncepta nazvanog talasoterapija. Naziv potiče od grčkih reči thalassa, što znači more, i therapeia (lečenje) i predstavlja vrstu terapije sa morskom vodom.
Ideja je bila da se kupanjem u moru, količine natrijuma, kalcijum magnezijuma, jodida i kalijuma u tragovima apsorbuju kroz kožu. Terapija je takođe podrazumevala upotrebu morskih algi ili morskog blata. Smatralo se da čak i sama primorska klima promoviše zdravlje, lepotu i dobrobit.
SPA postao mejnstrim
Nova primorska odmarališta bila su samo deo rastuće banjske industrije. Kako su postajala sve popularnija, pojam banja postajao bi širi, dok bi se smanjivala uloga tradicionalnog banjskog grada.
U Evropi su dva svetska rata učinila mnogo da umanje bogatstvo mnogih tradicionalnih banjskih lokacija. U međuvremenu, u Americi su topli izvori i mineralna kupatila počeli da se smatraju zastarelim. Iako su udaljena odmarališta i dalje postojala, nisu bila primarni davaoci banjskih usluga.
U to vreme, sve više Amerikanaca se selilo u urbana područja, pa su počeli da traže resurse za zdravlje i opuštanje bliže mestu gde su živeli i radili.
Odatle uglavnom potiče savremena spa industrija. Umesto putovanja do dalekog planinskog izvora, iste pogodnosti mogle su se pronaći u rodnom gradu.
Banje su takođe počele da nude širi spektar usluga, van tradicionalnih. Mnoge moderne banje nude sve, od tradicionalnih tretmana kože do masaža i oblikovanja tela.
Masaža
Od antike do savremenog doba
Banja ima veoma dugu istoriju. Njene prednosti su prepoznate i zapažene širom sveta. Tradicije su opstajale toliko dugo, da su mnoge imperije za to vreme bile u usponu i padu.
Kako se Rimsko carstvo širilo, banje su počele da niču širom Evrope i šire i postale su mesta za druženje, opuštanje i lečenje.
Nakon pada Rimskog carstva i uspona hrišćanstva, popularnost banja je opala, a lekovito kupanje je na kraju potpuno odbačeno u korist duhovnog čišćenja.
Izvor: BIZLife
Foto: Pixabay; Portonovi
