Promocija knjige „Od Daviča do Čelebonovića …“
U Galeriji „Artget“ Kulturnog centra Beograda nije bilo mesta za sve koji su sinoć došli na predstavljanje knjige publiciste i novinara Radivoja Davidovića, „Od Daviča do Čelebonovića – ulice beogradskih Jevreja“, u izdanju „Čigoja štampe“.
Pored autora i izdavača Žarka Čigoje, govorila su dvojica članova žirija Filip David i prof. dr Milan Ristović, koji su rukopis ove knjige nagradili na konkursu za radove sa jevrejskom tematikom, koji je 2009. raspisao Savez jevrejskih opština Srbije.
Oni su napisali i recenzije za knjigu dok je treći član žirija akademik Predrag Palavestra autor predgovora.
David je izrazio zadovoljstvo što je rukopis koji je dobio nagradu doživeo objavljivanje jer smatra da je izuzetno zanimljiv, informativan i korisan, jer poznato mu je da većina žitelja ne zna ko su ličnosti čije ime nose ulice u kojima žive.
Podsetivši da postoje pisani izvori o jevrejskom prisustvu u Beogradu pre 500 godina, David je istakao da knjiga donosi 17 životopisa najznamenitijih ličnosti Beograda jevrejskog porekla, po kojima su nazvane ulice glavnog grada, od ukupno 8.008 koliko ih ima.
„Svi oni:Danilo Kiš, Marko Čelebonović, dr Hugo Klajn, Eli Finci, Geca Kon, Rahela Ferari, Oskar Davičo, Stanislva Vinaver, Hajim Davičo, Olga Alkalaj, braća Amar i Beža Albahari, Rabin Alkalaj, Leon Koen, Moša Pijade, braća Baruh, ostavili su neizbrisiv trag u istoriji, kulturi, nauci, politici i društvenom životu Beograda“, kazao je David.
On je primetio da su sve ulice koje nose imena znamenitih beogradskih Jevreja negde na periferiji ili prigradskim mestima, a ona koja nosi ime Kiša, nalazi se na Vračaru, ali ima samo jednu zgradu.
Istoričar prof. Ristović je kazao da je knjiga rezultat dugogodišnjeg istraživačkog rada, pisana je na osnovu relevantne arhivske i muzejske građe o nastanku beogradskih ulica u poslednja tri veka.
On je primetio da je monografija enciklopedijskog karaktera i sadrži glavne bibliografske podatke o Jevrejima koji sada u Beogradu imaju ulice sa svojim imenom.
U uvodu autor daje kratak istorijat urbanizacije Beograda u 19. veku i opisuje najveće promene u nazivima ulica do današnjih dana.
Ristović se osvrnuo na kretanje broja Jevreja u našim krajevima pre Holokausta u Drugom svetskom ratu i konstatovao da ih pred Prvi svetski rat nije bilo više od 5.000 u celoj Srbiji, iako ih je najviše živelo u Beogradu.
„Njihov doprinos srpskoj kulturi je daleko veći nego što se moglo očekivati u odnosu na njihov broj“, ukazao je Ristović i to je pripisao njihovom uspešnom integrisanju u sredinu u kojoj su živeli.
„Knjiga je kulturni itinerer jedne male etničke zajednice i prava riznica istorijskih podataka o Beogradu“ bila je njegova konačna ocena.
Čigoja je podsetio da je njegova izdavačka kuća u više navrata objavljivala knjige o jevrejeskom prisustvu u Srbiji, pre svega Ženi Lebl koja je napisala knjige „Jevreji u Beogradu“, „Jevreji u Srbiji“, „Jevreji u Pirotu“, kao i nekoliko autobiografskih knjiga u kojima je opisala svoj život kao Jevrejke u ovoj sredini i zivot jevrejske zajednice.
Čigoja je predložio da bi Beograd mogao da uvrsti Ženi Lebl među one svoje zaslužne građane koji mogu da dobiju „svoju“ ulicu.
Davidović je priznao da je tokom 2009. godne isčitao 800 publikacija u Biblioteci grada Beograda, pripremajući knjigu i to mu je donelo priznanje čitaoca koji je te godine pozajmio najviše naslova.
Iskoristio je ovu priliku da podseti da bi ove godine trojica njegovih „junaka“ proslavila 100 godina od rođenja (Bora Baruh, Rahela Ferari i Eli Finci) i zahvalio se beogradskoj Jevrejskoj opštini što je finansijski pomogla štampanje knjige.
Odlomke iz knjige čitao je dramski umetnik Milan Mihajlović Caci.
