(VIDEO) Svet pisaca u svetu filma
Knjiga i film dva su različita medija, ali jedno bez drugog ne možemo ih zamisliti. Sličnosti su brojne, od sižea, strukture priče do razrade likova. U dosta slučajeva mnogim rediteljima i scenaristima književna dela suinspiracija za scenario. Ali, u ovoj temi nećemo se baviti najboljim adaptacijama, već smo zavirili malo dublje i setili se filmova čiji su glavni protagonisti sami pisci. Neki od njih nastaju ekranizacijom književnih dela s autobiografskim elementima, a neki kao plod mašte reditelja koji su našli inspiraciju u svetu književnosti. Prisetimo se nekih filmova u kojima pisci vode glavnu reč.
Goli ručak
U svim pregledima književnosti dvadesetog veku Vilijam Barouz zauzeo je mesto jednog od najpoznatijih pisaca tzv. generacije bitnika (beat generation), supkulturnog pokreta koji je 50-ih godina svojim radikalnim izazivanjem postojeće tradicije najavio burnu deceniju koja je tek dolazila. Zlobnici su znali reći da je inventivnost književnog dela više posledica masovnog konzumiranja heroina nego samog Barouzovog talenta, ali brojni ugledni obožavaoci među književnicima i rock muzičarima pripisali su mu kultni status.
Kad tad, moralo je doći vreme da i ovo legendarno književno delo puno nasilja, droge i halucinogenih situacija zaživi i na filmu. S toga ne čudi činjenica da se ekranizacije uhvatio Dejvid Kronenberg, koji je kultni status u filmskim vodama stekao filmovima za koje je bizarno preblaga reč. Kronenberg je svojevremeno izjavio da bi doslovna ekranizacija Barouzove knjige zahtevala nekih 200 miliona dolara budžeta. Stoga je scenario prerađen, tako da su u zaplet filma ubačeni detalji biografije samog pisca. I eto, dobili smo paket dva u jedno.
Barton Fink
Početkom osamdesetih godina braća Koen bacili su se u filmski svet. Na početku karijere Džoel se najviše bavio produkcijom industrijskih filmova i muzičkih spotova, a tek nakon rada sa Semom Raimijem na filmu Zla smrt bacaju se zajedničkim snagama na pisanje scenarija i hvataju se rediteljske palice. Svetsku scenu bacili su na kolena filmom o Bartonu Finku. Film govori o Bartonu Finku kojeg je izvrsno odglumio Džon Turturo, mladom strastvenom i pomalo čudnom piscu drama o društvenoj realnosti s početka četrdesetih čiji je razlog za življenje da „stvori pozorište za običnog čoveka“, ali koji pati od radne blokade i nema baš dodira s ljudskim rodom.
Lik Bartona temeljen je na Klifordu Odetsu, jevrejsko-američkom piscu levičarskih drama koji je otišao u Holivud kako bi pisao scenarije, a braća Koen filmom su odali počast scenarističkoj struci u njenim samim povojima u kom sigurno ima i nekih autobiografskih elemenata poput njihovog porekla i satire holivudske scene.
Zaljubljeni Šekspir
Pitanja u vezi najvećeg svetskog dramatičara Vilijama Šekspira još uvek se postavljaju. Gotovo ni o jednom drugom piscu ne zna se tako malo, njegova dela poznata su celom obrazovanom svetu širom planete. Upravo se u taj koštac s tim pitanjima uhvatio reditelj filma Zaljubljeni Šekspir Džon Maden koji nam je dao svoju verziju poznatog pisca.
Osmislio je duhovitu priču o zamkama umetničkog stvaralaštva sa Šekspirom u srediniu, pri čemu su isprepleli niz poznatih činjenica o piščevom životu i životu poznatih osoba elizabetanske Engleske. Osim Šekspira i kraljice Elizabete, tu su još i stvarni vlasnik pozorišta, Ričard Burbadž, najpoznatiji glumac svoga vremena, i Filip Marlou, do tada najpoznatiji engleski dramatičar, koji i daje Vilu ideju za novu dramu.
Strah i prezir u Las Vegasu
Dugi niz godina čekalo se na redItelja koji bi mogao verodostojno preneti iskustva Hantera S. Tompsona na filmsko platno. Krajem devedesetih godina, te priče uhvatio se poznati Teri Džiliam koji je u eri Monti Pajtona bio najmanje ispred kamere, a od svih je članova napravio najblistaviju karijeru kao reditelj. Za one koje nisu gledali film, ni čitali knjigu, radnja prati Raula Djuka, sportskog novinara, koji dobija zadatak da napiše članak o motorističkojtrci u Las Vegasu, a kasnije i o tamošnjoj policijskoj konvenciji o narkoticima. Na putovanju mu se pridružuje njegov advokat dr. Gonzo. Opremivši se velikim količinama raznih droga i alkohola, odlučuju da se provedu u gradu. I luda zabava počinje.
Džiljam je za glave uloge odabrao dvojac Dep i Del Toro, a danas većina nas ne može zamisliti nikog drugog na njihovom mestu. Dva holivudska lepotana doveo je do nivoa neprepoznatljivosti. Džoni Dep je oćelavio, a Benicio Del Toro se ugojio preko osamdeset kilograma.
Ovaj film našao se na našem popisu jer se delimično oslanja na iskustva Tompsona i Oskara Zeta Akoste na njihovom putu u grad kocke i poroka. Osim teme droge, bavi se i ondašnjim američkih društvom i načinom života, političkim problemima koji su zaokupljali generaciju hipija iz šezdesetih koja se tada već nalazila na zalasku. A sigurno nam i vizualizuje segment života jedne od najvećih ličnosti u svetu novinarstva, čiji je termin novinarstva ‘gonzo’ i dan danas popularan u svetu medija.
Sati
Jedan od najupečatljivijih filmova početkom novog milenijuma sigurno su ‘Sati’ Stivena Daldrija. Film je baziran na istoimenoj noveli Majkla Kaningema koja je 1999. osvojila prestižnu nagradu Pulicer. Radnja filma i knjige vrti se oko tri žene, smeštene u različite gradove u različito vreme kojima je glavnaveza roman Virdžinije Vulf ‘Gospođica Dalovej’. Tri glavne uloge vrhunski su iznele Meril Strip, Džulijen Mur i Nikol Kidmen koja je za potrebe filma nosila lažni nos kako bi što više ličila na Virdžiniju Vulf. Crvenokosa, visoka i elegantna, dokazano odlična glumica za ulogu poznate spisateljice pokupila je brojne nagrade uključujući Oskar, Zlatni globus, BAFTA i Srebrnog lava na Berlinalu, sve u kategoriji za najbolju glumicu.
Kapote
Možemo vam nabrojati barem dvadeset filmova koji su snimljeni prema novelama ili scenarijima koje je napisao Truman Kapote Persons. Pamtimo ga po klasicima kao što su ‘Doručak kod Tifanija’ i po istinitoj priči ‘In cold blood’ koju je napisao uz pomoć prijatelja Harpera Lija. Upravo to jelo iskoristili su redtelj Benet Miler i pisac Kapoteove biografije Džerald Klark za film Kapote. Film je snimljen za samo 36 dana, a prikazan 30. septembra 2005., na Kapoteov 81. rođendan.
Glavnu ulogu preuzeo je Filip Sejmur Hofman koji je osvojio nekoliko nagrada za tu ulogu. Glumiti poznate ličnosti ponekad i nije baš lako. U to se uverio i sam Hofman koji je za ovu ulogu morao izgubiti nešto malo manje od 20 kilograma.
Film i knjiga temeljeni su na istinitoj priči o brutalnom ubistvu uspešnog farmera iz Kanzasa i većeg dela njegove porodice. Pre nego što je policija uhvatila krivca, Kapote i Li su se uputili u Kansas istražiti zločin. Nakon šest godina knjiga je bila gotova i postala jedan od najprodavanijih krimića u istoriji.
