Nagrada „Aleksandar Lifka“ Kranoviću i Zafranoviću
Ovogodišnji dobitnici nagrade „Aleksandar Lifka“, koju Festival evropskog filma Palić dodeljuje za izuzetan doprinos evropskom filmu, su kultni hrvatski reditelj Lordan Zafranović i čuveni srpski reditelj Srđan Karanović.
Uoči 18. izdanja Festivala, biće prikazan izbor filmova ovih reditelja, u okviru selekcije Omaž program za dobitnike nagrade „Aleksandar Lifka“.
Srđan Karanović (Beograd, 1945) jedan je od pripadnika Praške škole – reditelja koji su svoje formalno obrazovanje stekli na praškoj filmskoj akademiji FAMU. Prva rediteljska iskustva stekao je radeći kratke filmove i na televiziji. Njegov prvi dugometražni igrani film „Društvena igra“ (1972) govori o filmskim željama glumaca-amatera koji žele da igraju u “pravome” filmu. U svom drugom filmu „Miris poljskog cveća“ (1977) nastavlja svoje glumačko-rediteljske eksperimente, pa snima svojevrsni filmski esej o glumcu koji, zasićen glumom, beži iz pozorišta među imitatore, svirače i pevačice (narodne stvaraoce) kako bi se očistio od urbanih zala. Ovaj film mu donosi nagradu za režiju u Puli i nagradu međunarodnog žirija kritike FIPRESCI u Kanu. Na televiziji se proslavio kultnom serijom „Grlom u jagode“ (1976) čiji filmski nastavak „Jagode u grlu“ snima 1985. godine. Jedan je od reditelja koji i danas aktivno radi, pa je tako 2009. godine snimio film „Besa“.
Lordan Zafranović je svakako jedan od najkontroverznijih autora stare Jugoslavije. U njegovim filmovima ima mnogo erotike, drame, sjajne fotografije i estetike na kojoj bi mu mnogi autori mogli pozavideti. Rođen je 1944. godine u mestu Maslinica na Šolti. Kada je diplomirao književnost i likovnu umetnost na Univerzitetu u Splitu, Zafranović je upisao čuveni FAMU u Pragu, gde je studirao filmsku režiju i diplomirao 1981. godine. Smatra se delom tzv. “Praške škole” priznatih jugoslovenskih režisera. Njegovo najznačajnije delo „Okupacija u 26 slika“ (1978) prvi je deo njegove trilogije Drugog svetskog rata. Za ovaj film Zafranović je osvojio „Zlatnu Arenu“ za najbolji film na filmskom festivalu u Puli. Isti je bio prikazan u zvaničnoj konkurenciji u Kanu, a bio je i veliki bioskopski hit u Jugoslaviji. Druga dva dela ove trilogije su „Pad Italije“ (1981) i „Večernja Zvona“ (1986). Ovi filmovi smatrani su provokativnim zbog mešavine erotike i politike, pod uticajem Pjera Paola Pazolinija, Lukina Viskontija ili Bernarda Bertolučija, a posebno su smatrani kontroverznim zbog njihovog predstavljanja zlodela ustaša tokom Drugog svetskog rata.
Sredinom ’80-ih se okrenuo intimnijim ljubavnim temama, sa filmovima kao što su „Ujed anđela“ (1984) i „Aloa: praznik Kurvi“ (1988), poznatih po izraženoj erotici. Režirao je i brojne TV produkcije za Radio-televiziju Beograd i Radio-televiziju Zagreb. Zbog svojih antiratnih filmova i žestoke kritike bilo koje vrste nacionalizma, Zafranović je početkom ’90-ih stekao status političkog disidenta u postjugoslovenskoj Hrvatskoj. Tada se seli u Prag, gde i danas živi i radi.
Filmovi u okviru Omaž programa za dobitnike nagrade „Aleksandar Lifka“ prikazivaće se u periodu od 11. do 15. jula, u bioskopu EuroCinema (Amfiteatar Otvorenog Univerziteta, Trg cara Jovana Nenada 15) u Subotici, u terminima od 18 i 20 časova. Ulaz na projekcije je besplatan.
Omaž program za dobitnike nagrade „Aleksandar Lifka“ (11 – 15. jul):
Srđan Karanović
Ponedeljak, 11. jul, 18h – Društvena igra (1972)
Utorak, 12. jul, 18h – Petrijin venac (1980)
Sreda, 13. jul, 18h – Nešto između (1982)
Četvrtak, 14. jul, 18h – Za sada bez dobrog naslova (1988)
Petak, 15. jul, 18h – Besa (2009)
Lordan Zafranović
Ponedeljak, 11. jul, 20h – Ave Maria / Moje prvo pijanstvo (1970)
Utorak, 12. jul, 20h – Nedjelja (2010)
Sreda, 13. jul, 20h – Muke po Mati (1975)
Četvrtak, 14. jul, 20h – Okupacija u 26 slika (1978)
Petak, 15. jul, 20h – Pad Italije (1981)
