Manastir u kom su krunisani srpski kraljevi: Znate li za legendu o „7 vrata Žiče“?
Ako je Kraljevo kraljevski grad, onda je Žiča kraljevski hram. Na 6 kilometara od centra Kraljeva, nalazi se manastir Žiča- duhovno središte srednjovekovne Srbije. Po mnogo čemu jedinstven, manastir Žiča igrao je izuzetno značajnu ulogu u duhovnosti srpske države. Počev od 1979. godine ova svetinja je kao Spomenik kulture od izuzetnog značaja, pod zaštitom nadležnih institucija.
Manastir Žiča je jedan od najznačajnjih srpskih pravoslavnih manastira. Zadužbina je Stefana Prvovenčanog i njegovog brata Svetog Save. Stefan je u njoj i krunisan 1217. godine.
Izgradnjom manastira Žiča postavljeni su i temelji srpskoj duhovnoj i svetovnoj vlasti. Manastir je osnovan kao mesto gde će se krunisali kraljevi, mesto gde će biti sedište arhiepiskopije. Tokom vekova postao je svedok stradanja srpskog naroda, jer je rušen i uništavan u više navrata.
Poznato je da je brat Svetog Save, Stefan Nemanjić izgradio Žiču, mada se ne zna pouzdano kada. Pretpostavke su da je to bilo u prvim godinama13. veka.
BIZLife
7 vrata Žiče
Za potvrdu kraljevske titule i krunisanje po pravoslavnim običajima, Stefan Nemanjić odabrao je upravo Žiču, gde mu je kraljevski venac položio 1219. godine novoproglašeni Srpski arhiepiskop Sava. Predanje kaže da je tom prilikom Stefan Prvovenčani naredio da se svi budući srpski kraljevi krunišu u ovom manastiru, što je i urađeno.
Predanje dalje kaže da su za potrebe svakog krunisanja otvarana nova vrata na crkvi, koja bi potom bila zazidana. Na taj način je osigurano da samo kralj prođe kroz ta vrata. Neki smatraju da su u pitanju prozori koji su iz raznih razloga probijani i zaziđivani, ali je ipak u narodnom predanju manastir i dalje poznat kao “Sedmovrata Žiča”.
BIZLife
Manastir koji je više puta obnavljan
Iako je nedugo po sticanju samostalnosti Pećka patrijaršija postala sedište Crkve, Žiča ostaje svojevrsni duhovni centar srpske srednjovekovne države. Ipak, prilike su bile takve da je i Žiča, kao uostalom i mnogi drugi srpski manastiri, bila na meti pljaškaša. Jedna od najvećih nesreća za ovo zdanje zbila se tokom 13. veka, kada je bugarski car Šišman naredio spaljivanje manastira.
Već tokom narednog veka manastir je obnovljen i to najpre zaslugom srpskog kralja Milutina. Sa dolaskom turskih snaga, Žiča opet prolazi kroz teži period, da bi konačna obnova u novijoj istoriji bila tokom 19. veka. Tada je obnovljena i tradicija krunisanja srpskih vladara, pa je 1882. godine upravo u manastiru Žiča kruinisan i Milan Obrenović, srpski knez. Usledila su i krunisanja kralja Aleksandra iz dinastije Obrenović i kralja Petra iz dinastije Karađorđević.
BIZLife
Stradala je Žiča i tokom oba svetska rata, ali i usled zemljotresa koji je pogodio Kopaonik 1987. godine. Nije bila pošteđena ni tokom bombardovanja naše zemlje 1999. godine. Ako se izuzme bogata istorija ove srpske svetinje i činjenica da je Žiča igrala značajnu ulogu u pogledu srpske duhovnosti, fasada ovog manastira je definitivno ono što ga razlikuje u odnosu na druge.
Karakteristično crvene boje, a najverovatnije po ugledu na neke od svetogorskih manastira, Žiča je zaista posebna. Izgrađena je u raškom stilu, karakterističnom za srpsku arhitekturu toga doba.
Činjenica da Žiča funkcioniše po uzoru na svetogorski tipik, odnosno manastir Simonopetra koji se nalazi na Svetoj Gori u Grčkoj još je jedna specifičnost koja se vezuje za ovu svetinju. Uz to, Žiča je prvi među srpskim srednjovekovnim manastirima koji je počeo da funkcioniše na takav način.
Saznajte sve o dešavanjima u biznisu, budite u toku sa lifestyle temama. PRIJAVITE SE NA NAŠ NEWSLETTER.
Izvor: BIZLife/Gorica Mitrović
Foto: BIZLife
