Opera u Kini – remek delo Zahe Hadid
Zaha Hadid, čuveni svetski arhitekta, osvojila je internacionalno takmičenje za izradu projekta opere u gradu Ganđo-u 2002. godine, prvenstveno, zahvaljujući dizajnu koji se dopao kineskim zvaničnicima. Parafrazirajući njenu analogiju, možemo reći da su dve dinamične zgrade – operska zgrada sa 1.804 sedišta i multifunkcionalni teatar sa 443 sedišta – ublažene krivudavim koridorom koji deli urbano okruženje na pijacete i trgove koje stvaraju utisak dolina, grebena i jezera.
„Dve zgrade su otelotvorene u veštačkom predelu impregnirane sa programom koji prati prostor,“ objašnjava Patrik Šumaher, koji je, zajedno sa direktorom projekta Vudijem K.T. Jao-om, projektovao objekte uz Zahu Hadid.
Obim parcele na kojoj je izgrađena opera je mali ali značajan, jer deli finansijski deo grada od reke Pearl. Zgrada opere se povezuje sa okruženjem kroz pešačke zone i rampe za vozila kao i kroz kompleksnu topografiju koja je na više nivoa.
Zgrade nisu zamišljene planimetrijski, sa pojmom šta je to napred, pozadi ili strana, već su modelovani dinamično u 3D, tako da su rezultirajuće zgrade i okruženje omnidirekcionalne. Posetioci prilaze lokaciji i zgradama iz više pravca i iz više nivoa kako kolima, tako i peške preko rampi koje premošćavaju jezera. Nivoi koji se podiži i spuštaju u okviru lokacije sadrže restorane, kancelarije, radnje i mesta za sastanke.
Prema spoljašnosti, zgrade su definisane njihovom dinamičnom strukturalnom fasadom, koja je pokrivena trougaonim pločicama napravljenim od stakla i belog i crnog granita. Fasadni omotač kombinuje parametričnu geometriju sa tradicionalnim metodama, kao što je livenje glavnih konstruktivnih čvorova od čelika, i njihovo zasvođenje na odvojen ram od betona koji čini glavnu salu unutar objekta.
Lobiji su opsežni, prostrani, javni prostori bez upotrebe stubova. Terase i stepeništa koji konzolno vise sa oboda teatra stvaraju veliku arhitektonsku promenadu i pozornicu za samu publiku. Lobiji obuhvataju većinu glavne sale tako da publika može da obilazi teatar.
Razuzdano stepenište i oblikovane terase foajea u glavnom obimu predaju prostor auditorijumu, dok zakrivljeni balkoni – dizajnirani tako da fragmentuju zvuk akustično i da obezbede podjednaku liniju viđenja svakom gledaocu – izranjaju glatko iz zidova, formirajući kontinuiranu površinu koju Šumaher naziva „balansiranom asimetrijom“ auditrijuma.
Ovde, Zaha Hadid uspešuje dizajn terasa koje se koriste u vinogradima koji je prvu upotrebio arhitekta Hans Šaroun pri projektovanju Berlinske Filharmonije 1963. godine. Plafon je istačkan sa preko 4.000 LED svetiljka.
Dizajn kompleksa produžava obim obe zgrade do ivica lokacije. Posetioci koji ulaze u kompleks automatski postaju subjekti orkestracija krivih koje se stapaju sa okružjem, pritom ne odajući utisak da iza njih postoje komplikovani funkcionalni i arhitektonski sadržaji.
Jedna od uloga operskih kuća jeste da pripremi posetioca da obustavi nevericu u samom sebi stvarajući tranziciono iskustvo između realnog sveta koji je napolju i imaginarnog sveta koji je unutra. Ispunjujući ovu tradicionalnu ulogu, operska kuća Zahe Hadid jeste u dobrom društvu: njena opera se može svrstati rame uz rame sa Garnijerovom u Parizu i Utsonovom u Sidneju kao definišući momenat u evoluciji ovog tipa objekata.
