Uskoro nova vinska mapa Srbije
Očekuje se da će u prvom kvartalu 2012. godine biti usvojeni konačni predlozi novih vinogradarskih područja u Srbiji i njihove mape, usklađene sa regulativom Evropske unije, objavljeno je u „Agrobiznis magazinu“. Nova vinska mapa, odnosno rejonizacija, znatno će unaprediti domaći sektor vinogradarstva i vinarstva, a pre svega omogućiti regulaciju proizvodnje vina sa geografskim poreklom, što će olakšati prepoznavanje geografskih oznaka Srbije.
Trenutno je rejonizacija vinogradarskih geografskih proizvodnih područja zasnovana na osnovu ekspertske studije koja je rađena 70-ih godina 20. veka, regulisana Pravilnikom o rejonizaciji vinogradarstva i Odlukom o rejonizaciji vinogradarskih područja. Ta vinska mapa dugo je predstavljala osnovu za proizvodnju vina sa geografskim poreklom kod bivših velikih vinskih sistema, međutim, u poslednjih deset godina došlo je do velikih i značajnih promena u vinogradarskom i vinarskom sektoru, pa je postojeća rejonizacija zastarela.
Promene se pre svega ogledaju u površinama vinograda i njihovom vlasništvu, sortimentu i tehnologiji gajenja vinove loze, strukturi i vlasništvu vinarija, ali i izvesnim promenama klimatskih faktora, kao što je globalno zagrevanje. Najviše promena bilo je u sortimentu koji se sada zasniva na sortama za proizvodnju isključivo visokokvalitetnih vina.
U poslednjih desetak godina takođe je došlo i do potpune promene ukusa potrošača i pada potrošnje vina, naročito bez geografskog porekla, što je rezultiralo potpunim zaokretom vinogradarske i vinarske politike EU i potenciranju proizvodnje vina sa geografskim poreklom, a postepenim napuštanjem proizvodnje takozvanih „masovnih“ vina niskog kvaliteta. Ovakva situacija, uz zahteve za proširenje određenih granica vinogradarskih područja i promenu sistema geografskog porekla u Evropskoj uniji, zahtevala je reformu srpskog sistema geografskog porekla i inoviranje postojeće rejonizacije. Iz tih razloga, Ministarstvo poljoprivrede i trgovine je sa drugim nadležnim institucijama, protekle godine intenzivno radilo na izradi nove rejonizacije vinogradarskih geografskih proizvodnih područja.
Pored definisanja osnovnih uslova za svako područje, taj rad se zasnivao i na preciznom ucrtavanju granica rejona, vinogorja i oaza, u skladu sa predlozima proizvođača, njihovih udruženja, savetodavnih službi i naučnoistraživačkih institucija, a na osnovu ispitivanja klime, zemljišta i ostalih uslova.
Ministarstvo je takođe pripremilo tvining projekat rejonizacije i transformacije sistema geografskog porekla, koji je odobrila EU, vredan 1,2 milona evra. Zemlja partner je Italija, čiji eksperti za klimu, zemljište, sortiment, vinogradarstvo, ekologiju i druge oblasti pomažu pri izradi komplikovane studije o rejonizaciji srpskih vinogradarskih područja.
Novim Zakonom o vinu propisane su dve kvalitetne kategorije vina sa geografskim poreklom – regionalno vino i kvalitetno vino sa geografskim poreklom. Kvalitetna vina sa geografskim poreklom moraju biti proizvedena u okviru istog rejona, a za oznaku naziva vinogorja, proizvodnja mora biti u okviru vinogorja. Da bi naša tradicionalna podela kategorija vina bila usklađena sa zahtevima EU, kvalitetna vina sa geografskim poreklom su podeljena na dve potkategorije: kvalitetno vino sa kontrolisanim geografskim poreklom i kvalitetom i vrhunsko vino sa kontrolisanim i garantovanim geografskim poreklom i kvalitetom.
Sve navedeno, uz ukidanje podrejona, a uspostavljanje sadašnjih rejona na nivo bivših podrejona, omogućava proizvođačima da proizvedu više potkategorija vina sa geografskim poreklom na širem geografskom području. Kako je ukazano, to je od posebnog značaja, s obzirom na to da su poslednjih godina iskrčeni brojni vinogradi, pa proizvođači potražuju kvalitetno grožđe iz cele Srbije.
