Razvod sam po sebi nije problematičan za decu
Razvod sam po sebi nije taj koji može izazvati probleme kod dece, već je to razvod povezan sa sukobom među roditeljima, nedostatkom saradnje roditelja i s lošom porodičnom klimom, navodi u novoj studiji Prisila Komino, naučnica s Fakulteta za psihologiju na Baskijskom univerzitetu (UPV/EHU).
Komino je u studiji prikupila podatke o 416 dece stare između 4 i 18 godina i uporedila ponašanje potomaka razvedenih roditelja (njih 214) s onim potomstva roditelja u braku (202). Rezultati pokazuju kako nema razloga da problemi deteta razvedenih roditelja budu veći od onih koje može imati dete čiji su roditelji u braku, sve dok se roditelji pozitivno prilagođavaju na njihovu novu situaciju.
Drugim rečima, umesto razvoda samog po sebi, loš i težak brakorazvodni postupak je taj koji može dovesti do dodatnih problema u ponašanju deteta, ističe Komino u doktorskoj disertaciji pod nazivom „Diferencijalni profili kod problema u ponašanju potomaka razvedenih i nerazvedenih roditelja“.
Komino pripada istraživačkoj grupi Harremanak sa Univerziteta UPV/EHU, koja vodi i obrazovni program za roditelje pod nazivom Gurasoak.
„To je program za rad sa porodicama u ranoj fazi razvoda. Rad se obavlja isključivo s roditeljima, ali je cilj podstaći veću otpornost u njima samima i kod njihovog potomstva“, objašnjava Komino.
Studija koju je sprovela za svoju doktorsku disertaciju pruža podatke koji će doprineti sličnim programima prevencije. Uzorak od 416 dece sastavljen je u saradnji s udruženjima i institucijama, i u slučaju Baskijske autonomne zajednice i sa osnovnim i srednjim školama koje su zamoljene da u njemu učestvuju od 2009. (oko 20% ih je pristalo učestvovati u istraživanju).
Ono je uključivalo niz upitnika koje su popunjavali roditelji, tako da su deca u istraživanju bila po strani.
„Zamoljeni su da daju podatke sociodemografskog tipa. Razvedenim roditeljima uručen je upitnik koji se bavi prilagođavanjem na razvod ili razdvajanje, a i rastavljeni i oženjeni roditelji dobili su test koji se odnosi na decu“, objašnjava Komino.
Reč je o tzv. CBCL testu (Child Behaviour Checklist), setu od 13 tema sa 113 načina ponašanja, koji omogućuje uvid u prosek problema u ponašanju potomstva pomoću roditelja kao ispitanika. Sindromi poput introvertiranosti, depresije, problema s pažnjom ili delinkventnog ponašanja, neka su od merila u toj studiji.
Prema dobijenim rezultatima studije, ipak postoje razlike u prosečnoj psihološkoj dobrobiti potomaka razvedenih i oženjenih roditelja, koje su povoljnije u slučaju potonjih. No, uprkos tome, deca razvedenih roditelja uglavnom se pojavljuju kao emocionalno dobro prilagođena. Zapravo, potomci razvedenih roditelja u početku pokazuju više problema u ponašanju, ali kada dođe do prilagođavanja roditelja, panorama se menja.
Razvod je u stvari samo problem kada je povezan s drugim rizičnim faktorima kao što su: međuroditeljski sukob, neodgovarajući suodnos u roditeljstvu, promene u dnevnoj rutini deteta ili psihološki problemi samih roditelja.
„Ako su roditelji pozitivno prilagođeni razvodu (to prilagođenje podrazumeva podsticanje pozitivnog konteksta, odgovarajući suodnos roditeljstva i manje problema samih roditelja), potomstvo neće imati više problema u ponašanju od potomstva roditelja u braku. Potvrda tog odnosa između prilagođenja roditelja i prilagođenja dece je ključna u nastojanju da se radom s roditeljima ostvare prednosti, i kod njih samih i kod njihovog potomstva“, zaključuje u studiji Prisila Komino.
