„New York Times“: Srbija centar transrodnog turizma

Do pre 20 godina u Srbiji je transeksualnost smatrana bogohuljenjem, dok danas u zemlju dolaze ljudi iz celog sveta kako bi se podvrgli operaciji promene pola, čije troškove pokriva i republički Zavod za zdravstveno osiguranje, piše „New York Times“.

Oko 100 stranaca i pacijenata iz zemlje promenilo je pol tokom prošle godine u nekoj od specijalizovanih ustanova za ovu vrstu operacije, a broj zainteresovanih je sve veći, sa kandidatima iz Francuske, Rusije, Irana, pa čak i iz SAD, Južne Afrike, Singapura i Australije, navodi list.

„Srbija postaje centar za operacije promene pola, delimično zahvaljujući i činjenici da je to veoma skup i komplikovan zahvat, koji izaziva sporenja u regionu, poput Austrije, Mađarske, Rumunije, Bugarske, Grčke i drugih država bivše Jugoslavije“, navodi cenjeni urolog Miroslav Đorđević koji rukovodi beogradskim Centrom za genitalnu rekonstruktivnu hirurgiju.

„New York Times“ navodi primer Britanije, gde procedura promene pola košta oko 15.000 dolara i čije troškove pokriva nacionalna zdravstvena služba, a u kojoj je tokom 2009. izvedeno 143 zahvata.

Prema rečima hirurga Marsi Bauers iz Kalifornije, koja je izvela 1.100 operacija promene pola tokom poslednjih 10 godina, u SAD, koje su i globalni centar za promenu pola, samo oko pet hirurga regularno obavlja tu vrstu operacija. Ona navodi da su konzervativna shvatanja, nedostatak obučenih hirurga, u kombinaciji sa strahom lekara od mogućih tužbi nezadovoljnih pacijenata, razlog zbog koga „cveta“ transrodni turizam.

Ono što privlači pacijente iz inostranstva da dođu u Srbiju jeste i cena operacije promene pola koja ne prelazi 10.000 dolara, što je mnogo manje od 50.000 dolara, pa čak i više i na pojedinim klinikama u SAD.

„New York Times“ podseća da je sin američke pevačice Šer, Čez Bono, koji je rođen kao devojčica, ali je kasnije promenio pol, najavio da se nada da će doći u Beograd kako bi se podvrgnuo operaciji dobijanja muškog polnog organa i na taj način postao kompletan muškarac.

List navodi i reči priznatog ginekologa-akušera Dušana Stanojevića koji smatra da je transeksualizam dugo bio tabu tema u bivšoj Jugoslaviji koja čak nije ni pominjana u medicinskim udžbenicima. Zahvat traje šest sati, čime se pacijent štedi traume prolaska kroz nekoliko operacija, a među postoperativne komplikacije ubraja se kajanje pacijenta, funkcionalni problemi ili infekcija.

Da bi operacija na kraju bila i odobrena, pacijent mora da dostavi dva pisma kojima psihijatar potvrđuje da osoba pati od poremećaja identiteta polova. Takođe je neophodno da najmanje godinu dana pacijent ide na savetovanje pre operacije i prima u tom periodu neophodnu hormonsku terapiju.

„New York Times“ podseća da bi u Srbiji ove godine trebalo da bude održana gej parada što je, kako list ocenjuje, reč o značajnom koraku budući da je prošle godine vlada otkazala njeno održavanje.

„New York Times“ zaključuje da su promene vidljive i u takozvanoj popularnoj kulturi i ukazuje na popularnost domaćeg filma „Parada“, koji se bavi predrasudama na tu temu, a istovremeno ističe neophodnost tolerancije.