U funkciji najveći teleskop na svetu
Jedan od najvećih naučnih poduhvata 21. veka, teleskop Alma na pustinjskoj visoravni Atakama u Čileu, počeo je da radi. Zadatak ovog dosad najvećeg i najkompleksnijeg polja radioteleskopa je da istražuje i proučava procese koji su se dogodili nekoliko stotina miliona godina nakon nastanka univerzuma kada su prve zvezde počele da sijaju. Njegov rad bi trebalo da objasni sadašnji izgled kosmosa i poreklo života.
„Bićemo u stanju da vidimo početak stvaranja univerzuma i način formiranja prvih galaksija. Saznaćemo toliko puno o tome kako univerzum funkcioniše“, kazao je Palab Goš, naučni dopisnik Bi-Bi-Sija (BBC), koji je prisustvovao početku rada teleskopa.
Alma, čija je izgradnja počela 2003, sastoji se od niza povezanih džinovskih antena raspoređenih na najvišem platou u pustinji Atakama, nedaleko od granice Čilea i Bolivije.
U želji da javnosti pruži mali uvid u rad teleskopa, Evropska južna opservatorija (ESO), jedna od organizacija koja će rukovoditi ovim postrojenjem, objavila je prve fotografije koje je Alma snimila i koje prikazuju sudar dve galaksije. Ovi kolosalni rojevi zvezda mogu se videti i pomoću optičkih teleskopa, kao što je legendarni Habl. Ono što Almu izdvaja, međutim, je to što ona može da uhvati svetlost koja nije vidljiva oku kao i da razazna oblake gustog hladnog gasa iz kojeg se formiraju nove zvezde. Fotografije su napravljene korišćenjem 12 antena. Rezolucija i jasnoća snimaka će dramatično rasti kako budu integrisane nove antene kojih bi do 2013. trebalo da bude ukupno 66. Alma posmatra svetlost u milimetarskom i submilimetarskom frekvencijskom opsegu što omogućava astronomima da identifikuju gasni vrtlog koji je nastao na samom početku univerzuma, pre više od 13 milijardi godina i iz kog su nastale zvezde koje su prve zasjale svemirom. Astronomi će, takođe, moći da vide i formiranje planeta oko zvezda, kao i da proučavaju sepermasivnu crnu rupu u središtu naše galaksije koja se zbog prašine ne može videti optičkim teleskopima.
Jedan japanski tim naučnika planira da iskoristi Almu za proučavanje još jednog čudnog kosmičkog fenomena – izrazito svetlu galaksiju Himiko koja svake godine proizvodi oko 100 sunca. Osim što je naučno ambiciozan, projekat Alma je i pravo čudo tehnologije i inženjeringa. Paskal Martinez, čovek koji nadgleda rad na postrojenju, opisao je Almu kao „piramidu 21. veka“. „Sama veličina inženjerskog projekta, njegova tehnička kompleksnost i ono što će ovaj hardver postići je inovativno i sagrađeno u slavu čovečanstva“, kazao je Martinez čiji je zadatak da vrši nadzor nad povezivanjem antena od kojih svaka teži oko 100 tona. Jedan od najvećih naučnih poduhvata 21. veka, teleskop Alma na pustinjskoj visoravni Atakama u Čileu, počeo je da radi. Zadatak ovog dosad najvećeg i najkompleksnijeg polja radioteleskopa je da istražuje i proučava procese koji su se dogodili nekoliko stotina miliona godina nakon nastanka univerzuma kada su prve zvezde počele da sijaju. Njegov rad bi trebalo da objasni sadašnji izgled kosmosa i poreklo života.
„Bićemo u stanju da vidimo početak stvaranja univerzuma i način formiranja prvih galaksija. Saznaćemo toliko puno o tome kako univerzum funkcioniše“, kazao je Palab Goš, naučni dopisnik Bi-Bi-Sija (BBC), koji je prisustvovao početku rada teleskopa.
Alma, čija je izgradnja počela 2003, sastoji se od niza povezanih džinovskih antena raspoređenih na najvišem platou u pustinji Atakama, nedaleko od granice Čilea i Bolivije.
U želji da javnosti pruži mali uvid u rad teleskopa, Evropska južna opservatorija (ESO), jedna od organizacija koja će rukovoditi ovim postrojenjem, objavila je prve fotografije koje je Alma snimila i koje prikazuju sudar dve galaksije. Ovi kolosalni rojevi zvezda mogu se videti i pomoću optičkih teleskopa, kao što je legendarni Habl. Ono što Almu izdvaja, međutim, je to što ona može da uhvati svetlost koja nije vidljiva oku kao i da razazna oblake gustog hladnog gasa iz kojeg se formiraju nove zvezde. Fotografije su napravljene korišćenjem 12 antena. Rezolucija i jasnoća snimaka će dramatično rasti kako budu integrisane nove antene kojih bi do 2013. trebalo da bude ukupno 66. Alma posmatra svetlost u milimetarskom i submilimetarskom frekvencijskom opsegu što omogućava astronomima da identifikuju gasni vrtlog koji je nastao na samom početku univerzuma, pre više od 13 milijardi godina i iz kog su nastale zvezde koje su prve zasjale svemirom. Astronomi će, takođe, moći da vide i formiranje planeta oko zvezda, kao i da proučavaju sepermasivnu crnu rupu u središtu naše galaksije koja se zbog prašine ne može videti optičkim teleskopima.
Jedan japanski tim naučnika planira da iskoristi Almu za proučavanje još jednog čudnog kosmičkog fenomena – izrazito svetlu galaksiju Himiko koja svake godine proizvodi oko 100 sunca. Osim što je naučno ambiciozan, projekat Alma je i pravo čudo tehnologije i inženjeringa. Paskal Martinez, čovek koji nadgleda rad na postrojenju, opisao je Almu kao „piramidu 21. veka“. „Sama veličina inženjerskog projekta, njegova tehnička kompleksnost i ono što će ovaj hardver postići je inovativno i sagrađeno u slavu čovečanstva“, kazao je Martinez čiji je zadatak da vrši nadzor nad povezivanjem antena od kojih svaka teži oko 100 tona.
