Festival kinematografskog blaga
Četrnaesti Festival nitratnog filma biće otvoren 6. juna na Dan Jugoslovenske kinoteke, kada će u toj ustanovi biti uručene nagrade Zlatni pečat i otvorena izložba „Srpski filmski producent Ðoka Bogdanović“.
Najviše priznanje Kinoteke Zlatni pečat ovoga puta dobiće reditelj Dušan Makavejev i glumac, reditelj i producent Ljubiša Samardžić, na svečanosti u novoj zgradi te institucije u Uzun Mirkovoj ulici, koja još nije useljena.
Izložba i Festival nitratnog filma biće održani na staroj adresi, u Muzeju kinoteke u Kosovskoj ulici.
Na otvaranju festivala biće prikazan nemački film iz 1927. godine „Metropolis“ Frica Langa, koji je 2010. konačno kompletiran do trajanja originalne verzije.
Film nepoznate proizvodnje, najverovatnije austrijske, „Život i industrija u Srbiji“ iz 1916. godine jedno je od najvećih otkrovenja ovogodišnjeg festivala, kao prvi sačuvani film o svakodnevnom životu u Srbiji pod okupacijom Habzburške monarhije.
Iz Holandskog filmskog instituta stižu slike izgleda Beograda, centra grada, svakodnevnog života iz 1922. godine .
Publika će imati priliku da vidi i film „Izbačeni iz koloseka“ iz 1942. godine, impresivan rediteljski debi glumačke zvezda danskog filma Bodil Ipsen, ujedno i prvi danski „film noir“, kao i najbolji film velikana francuskog nemog filma Rejmona Bernara u zvučnom periodu „Drveni krstovi“ (1932), koji je po mnogima francuski pandan remek delu Luisa Majlstona „Na Zapadu ništa novo“.
Na festival dolazi i najstariji sačuvani film Morica Stilera „Brat na brata“ iz 1913., zasnovan na romanu „Slom“ Emila Zole, koji je među većom količinom starih filmova pronađen 2009. u župnom podrumu poljskog grada Sosnovjeca.
Gigantski ep „Kraljica robova“, koji je u američkoj distribuciji igrao pod nazivom „Mesec Izraela“, drugi je po redu istorijski spektakl iz plodne austrijske faze rada Majkla Kertica (na prošlom Nitratnom festivalu viđeno je ostvarenje „Sodoma i Gomora“ iz 1922.).
„Gospođica sa šaltera post-restant“ iz 1935. godine zabavna je i romantična komedija, jedini poljski međuratni film čiji su eksterijeri snimani na dalmatinskoj obali, prevashodno u Dubrovniku.
U programu je i mađarski film „Sarajevo“, čija je zanimljivost ne samo intenzivna gluma i pojava fascinantne Marije Tasnadi Fekete, već i prilična sličnost u priči o ljubavnom trouglu sa holivudskim klasikom „Kazablanka“.
Značajni su i italijanski fim „Asunta Spina“ iz 1915. u kojem je najslavniju ulogu ostvarila diva iz 20-ih i 30-ih godina Frančeska Bertini, zatim arhetip italijanskog simbolističkog filma „Faun“ legendarnog reditelja i glumca Feba Marija, češki film „Nevinost“ iz 1937, koji je omogućio najvećoj ženskoj vedeti tog vremena Lidi Barovoj (kasnije nesrećnoj ljubavi Jozefa Gebelsa) da ostvari ulogu karijere u liku obične, siromašne devojke.
Na programu su i grčki „Krvavi Božić“, jedno od prvih remek dela gruzijskog filma „Moja babuška“, francuski horor koji dolazi iz slovenačke kinoteke „Pad kuće Ašer“, jedno od najboljih ostvarenja norveške kinematografije „Jezero mrtvih“…
Ovaj festival jedinstven je u svetu jer pušta filmove sa originalnih, nitratnih traka. Do 14. juna biće prikazana 33 stara filma iz 22 kinoteke, arhiva ili filmskih muzeja iz sveta.
Dan kinoteke predstavlja datum prve filmske projekcije na Balkanu, koja je održana 6. juna 1896. u Beogradu, u kafani „Zlatan krst“ na Terazijama, nepunih šest meseci posle svetske premijere izuma braće Limijer u Parizu, decembra 1895. godine.
