Kad stanovi vrede više, rađa se i više dece
Pozitivni učinak povećanja “stambenog kapitala” na broj novorođene dece znatno premašuje negativni učinak na potencijalne roditelje koji nemaju sopstveni stan, otkriva NBER-ova studija.
Logično je da se promene cena stambenog prostora odražavaju na odlučivanje ljudi hoće li ili neće imati dete ili još dece, ali otkrića do kojih su došle dve naučnice američkog Nacionalnog ureda za ekonomska istraživanja (NBER) prilično se razlikuju od laičkih očekivanja. Lisa Detling sa Univerziteta Merilend i Melisa Sketini Kirni proverile su uzročno-posledičnu vezu promene cena stanova i rađanja dece u Sjedinjenim Državama.
NBER-ove istraživačice upoređivale su promene cena stambenih kvadrata u američkim gradskim područjima i fertilitet njihovih stanovnika u isto vreme. Pretpostavljajući da je trošak stanovanja krupni trošak povezan s novom bebom, jasno je da poskupljenje stanova ima negativni utjecaj na “potražnju” za decom, i obrnuto.
To vredi za ljude koji tek nameravaju da kupe stan ako dobiju prinovu u porodici, kao i one koji s novim detetom nameravaju da kupe veći stan. Ali, za ljude koji već poseduju zadovoljavajuću stambenu nekretninu porast cena kuća i stanova može dovesti i do osetnog neto povećanja broja dece u tom trenutku.
Istraživačice su pomno proučile svoj demografski uzorak, vodeći računa o starosti, etničkoj pripadnosti i obrazovanosti ispitanika. Broj novorođene dece uzeli su iz statističkih godišnjaka od 1990. do 2007., a podaci o cenama stanova su iz indeksa Savezne agencije za finansiranje stanovanja i, alternativno, iz poznatog Case-Shillerovog indeksa.
Potom su posmatrale kako su se kratkoročne fluktuacije cena stanova tokom vremena odražavale na odluke ljudi o donošenju potomstva… Rezultat koji su dobili bio je da povećanje vrednosti stanova uzrokuje porast broja začete dece u istom vremenskom periodu. Konkretno, 10-postotni rast tržišnih cena kuća u Americi dovodi do 4,5 postotnog povećanja broja dece među vlasnicima kuća i stanova, a do 1-postotnog pada broja dece među onima koji ne poseduju sopstvenu stambenu nekretninu.
